اصلاح نظام پولی و مالی از کلیدواژه های اقتصاددانان برای حل مشکلات اقتصادی کشور است و این مساله در پنج سال گذشته مورد اهتمام دولت قرار گرفته است.

بانک مرکزی در این مدت تلاش داشته تا با همگام سازی بانک ها با استانداردهای جهانی و همچنین اصلاح روش های غلط در نظام بانکی کشور، اصلاحات پولی و مالی را رقم بزند و گام های اساسی در این زمینه برداشته است.

این روند با روی کارآمدن وزیر جدید اقتصاد و تاکید رئیس جمهوری در خصوص اصلاح نظام بانکی در چند ماه اخیر تسریع یافته است که از آخرین اقدامات در این زمینه می توان به تصمیم جدید شورای پول و اعتبار بر تغییر فرمول سود سپرده‌ها  اشاره کرد.

بانک مرکزی به تازگی در یک بخشنامه براساس مصوبه شورای پول و اعتبار مقرر کرد بانک‌ها در بازه زمانی یک‌ماهه نحوه محاسبه و پرداخت سود را تغییر دهند. براساس روش جدید، سود سپرده‌های کوتاه‌مدت از روزشمار به ماه‌شمار تغییر می‌کند. بانک مرکزی هدف از این تصمیم را «کاهش سیالیت منابع بانک‌ها»، «کاهش ریسک نقدینگی» و «مدیریت هزینه‌های بانک» عنوان کرده است.

کارشناسان به نتایج موثر تغییر سود سپرده‌های کوتاه‌مدت امیدوار هستند  و به گفته آنها این اقدام ضمن آنکه باعث مهار نقدینگی و مدیریت بهینه آن می شود،  عامل موثری برای جلوگیری از سفته بازی است.  در چند ماه گذشته نرخ رشد سپرده گذاری کوتاه مدت افزایش یافته بود و این مساله عاملی برای سیالیت منابع بانکی بود. چنین وضعیتی ضمن ایجاد نااطمینانی و افزایش ریسک نقدینگی برای بانک‌ها و موسسات اعتباری، موجب افزایش هزینه‌های آنها از طریق رقابت ناسالم برای حفظ منابع می شود و با تصمیم شورای پول و اعتبار این روند مخرب اصلاح می شود.

پیش از این نیز از حدود یک ماه گذشته، بانک مرکزی «شرایط جدیدی برای چک‌های تضمینی» ابلاغ کرد و این اقدام به همراه «محدودیت تراکنش های بانکی» در مدیریت بازار ارز،  خروج سرمایه ها از کشور و جلوگیری از سفته بازی موثر واقع شده است. کارشناسان نظام بانکی رویه دولت برای اصلاح زیرساختی نظام بانکی را امیدوار کننده عنوان می کنند.

کاهش ریسک نقدینگی

محمدرضا تابش، عضو کمیسیون برنامه، بودجه ومحاسبات مجلس تغییرات در محاسبه سپرده های کوتاه مدت را اقدامی موثر برای مهار نقینگی عنوان کرد.  وی افزود: سیاست دولت، بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار این است که به هر ترتیبی نقدینگی در کشور مهار شود و سرمایه ها به سمت تولید سوق پیدا کند.

نماینده مردم اردکان در مجلس دهم شورای اسلامی ادامه داد: در حال حاضر سود بالایی به سپرده ها روز شمار اختصاص پیدا می کرد و دارندگان این سپرده ها می توانستند هر زمان پول را از حساب خارج کنند که این شرایط مغایر سیاست های کلی بانک مرکزی و شورای پول واعتبار بود.

کارشناسان معتقدند با تغییر سود روزانه به ماهانه در واقع ماندگاری پول در حساب بیشتر می شود و می توان ریسک نقدینگی را کاهش داد و در صورتی که زمینه های مساعد برای تولید فراهم شد نقدینگی به آن سمت و سوی سوق داده شود. به گفته آنها با تغییر در رویه سپرده های کوتاه مدت، رشد نقدینگی مهار می شود و می توان سرمایه ها را به سمت سپرده های بلند مدت که برنامه ریزی برای آن وجود دارد برد و هدایت آنها به سمت تولید را رقم زد.

مدیریت هزینه‌های بانک

حسن حسینی شاهرودی، نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز معتقد است که پرداخت نکردن سود روزشمار سپرده ها بساط سفته بازی را جمع می کند. وی با بیان اینکه با این تصمیم شورای پول و اعتبار ثبات در سرمایه گذاری ایجاد می شود، افزود: با این تصمیم بانک ها راحت تر می توانند سپرده های مردم را که به صورت ماهانه و یا سالانه در بانک ها ثبت و ضبط می شود به سمت حوزه تولید و خدمات ببرند و تصمیم گیری به این منظور راحت تر می شود.

بانک مرکزی امسال را سال اصلاح نظام بانکی برشمرده بود و نحوه عملکردها نشان می دهد این موضوع نه در حد شعار بلکه به صورت جدی در دستور کار دولت است. فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد ۲۶ آذرماه در حاشیه جلسه شورای گفتگوی دولت و بخش‌خصوصی در جمع خبرنگاران از فوریتِ اصلاحات در نظام بانکی خبر داد و گفت:   بخشی از اصلاحات در نظام بانکی باید فوری انجام شود که موارد مرتبط در مرحله تصویب در دولت قرار دارد. 

منبع: پایگاه اطلاع رسانی دولت